Türkçe



PDF indir

 

 



ABİDİN DİNO ve 'İmece'

İzlenme 3442


zım'ın Küba'yı anlatan Saman Sarısı şiirinde "sen mutluluğun resmini yapabilir misin" diye sorduğu Abidin, Abidin Dino... 23 Mart 1913'te İstanbul'da doğmuş. 7 Aralık 1993'te Paris'te ölmüş. Yaşam dilimine, öyle çok şey sığdırmış ki. En çok desenleriyle aklımıza kazınmıştır. Yazıları, çevrileri, şiirleri, sinema ve belgesel çalışmaları, heykelleri... Aklında, hayalinde ne varsa anlatmak için her yolu denemiştir.


Herkes sosyalizmin tarihe gömüldüğünü, Marksizmin bittiğini söylerken, o demiş ki: "Marksizm öldü diyerek önümüze bir tabut koydunuz. Açtık baktık ki tabut boş!".

 

Genç Cumhuriyet'in aydınlar ve sanatçılar eliyle topluma uzanmaya çalıştığı bir prog­ramın parçası olarak, 1939'da Balıkesir'e gitmiştir. Diğer aydın ve sanatçılarla birlikte hem oraları resmetmiş hem de bölge halkını, gelenek ve göreneklerini, yemeklerini, bitkisini böceğini incelemiş, özellikle de o yörede kullanılan sözcükleri derlemiştir. Program gereği derleme çalışmaları bir merkezde toplanmakta, gazetelerde dergilerde yayınlanarak, dilin zenginleşmesine katkı olabilecek öneriler listesine dönüştürülmektedir. Bu çalışmalar sırasında "imece" sözcüğü dikkatini çekmiştir. Bu güzel sözcük onun aracılığıyla derlenmiş ve yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Abidin Dino, bu sözcüğü gün ışığına çıkarmakla kalmamış, onun hakkını da vermiştir.

 

Bir dönem Sovyetler Birliği'nde sinema çalışmaları yürütmüştür. Türkiye'ye döndü­ğünde İstanbul'un yoksulları ve emekçilerini resmettiği çalışmalar yapmış ve arkadaşlarıyla, balıkçılarla ilgili resimleri nedeniyle olsa gerek, "Liman Grubu" olarak da bilinen "Yeniler Grubu"nu kurmuştur. O dönem yürüttüğü siyasal faaliyet nedeniye İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nın dikkatini çekmesi uzun sürmemiş, Adana'ya sürgüne gönderilmiştir. Ama Dino, emeğin resmini yapmayı sürdürmüştür.

 

Abidin Dino'nun resimleri, desenleri, heykelleri arasında, emeğin, iş görmenin insan olmanın sembolü "el" hep ayrı bir yerde durur.

 

"Sen el resimleri yaparsın Abidin, bizim ırgatların demircilerin ellerini / Kübalı balıkçı Nikolas'ın da elini yap karakalem..." (N.Hikmet, Saman Sarısı şiirinden)

İmece usulüyle çok sayıda çalışmaya katkı sunmuştur. En güzel örneklerinden biri de Nâzım Hikmet'in "Kuvayı Milliye Destanı"na çizdikleridir.

 
 

Çalışmalarına verdiği isimler, Abidin Dino'nun kimlerin dostu olduğunu açıkça ortaya koyar: "İşkence", "Atom Korkusu", "Uzun Yürüyüş", "Uzay", "Adalar", "Savaş ve Barış", "Çıplaklar", "Parmak istifleri", "İkinci Dünya Savaşı", "Esrarkeşler"...

 

Abidin Dino, 7 Aralık 1993'te Paris'te hayatını kaybettiğinde geride yukarıda saydıklarımızdan çok daha fazlasını bırakmıştır.

 

Nâzım'ın başta hatırlattığımız sorusuna, bir şiirle verdiği yanıt şu mısralarla başla­maktadır: "Kokusu buram buram tüten / Limanda simit satan çocuklar / Martıların telaşı bambaşka / işçiler gözler yolunu"...

Bookmark and Share

15/10/2024 Bugün228 ziyaret var  Sitede 6 Kişi var  IP:44.200.122.214